Chả cốm là một món ăn truyền thống của Hà Nội vào mùa thu. Món này có màu vàng ruộm và hương thơm phức của cốm rang, hòa quyện với gia vị đậm đà. Chả cốm không chỉ làm say mê người thưởng thức bởi sự thịt thấp ngon miệng mà còn mang trong mình một phần tinh thần của mùa thu.
“Hà Nội mùa thu, mùa thu Hà Nội
Mùa hoa sữa về thơm từng ngọn gió
Mùa cốm xanh về, thơm bàn tay nhỏ
Cốm sữa vỉa hè, thơm bước chân qua”
Có thức quà mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê đã đi vào thơ ca như một bản giao hưởng bất hủ của thời đại. Cốm trong “Nhớ mùa thu Hà Nội” của Trịnh Công Sơn gợi cho người ta nhớ đến một thứ quà của lúa non. Từ thức cốm ấy, người dân đất Hà thành đã khéo léo làm nên nhiều món ngon mang đậm phong vị mùa thu. Một trong những món quen thuộc nhất phải kể đến đó là chả cốm.
Người ta bảo, thu đến, ấy cũng là mùa của cốm mới. Những hạt cốm xanh mơn mởn như hạt ngọc, căng mọng, dẻo bùi kết tinh từ nắng mưa, tinh túy của đất trời. Từ cốm, những người dân đất Hà thành đã khéo léo làm nên nhiều món ngon mang đậm phong vị mùa thu. Một trong những món đó là chả cốm.
Chả cốm – dẻo thơm, vàng ruộm màu Thu sang
Cốm là thức quà của hương đồng cỏ nội, mộc mạc, giản dị mà thanh tao. Chả cốm là món ăn đặc sản mang đậm hương vị đồng quê mỗi độ thu về.
Khi vào mùa cốm, người dân Hà thành thường chọn loại cốm mộc tự nhiên, không hóa chất, không phẩm nhuộm để làm nguyên liệu trong món chả cốm thơm phức. Cốm ngon nhất vẫn là cốm làng Vòng – nơi khởi nguồn của thức quà tinh túy đất trời. Nên chọn cốm đầu mùa, hạt mỏng dẹt, mềm dẻo thích hợp cho việc thưởng thức ngay hoặc ăn kèm với chuối và chế biến món chả cốm thơm ngon. Cốm cuối mùa hạt thường to và thành hạt dày hơn, ăn sẽ hơi cứng, sẽ phù hợp làm nguyên liệu nấu chè cốm.
Chọn cốm để làm món ăn là khâu rất quan trọng, bởi loại cốm không thích hợp sẽ làm chả cốm có thể bị nát hoặc bị khô, cứng. Cốm khi mua về được vẩy một chút nước để hạt cốm mềm hơn rồi đem trộn đều với giò sống và thịt xay. Thịt trộn cốm nên dùng thịt nạc vai có dính một chút mỡ sẽ khiến chả cốm không bị khô. Thêm vào trong đó một chút gia vị mắm, tiêu, hành tím băm nhỏ, dầu ăn trộn đều đến khi các nguyên liệu thấm gia vị, quyện đều vào nhau.
Công đoạn tiếp theo là nặn hỗn hợp thành từng viên nhỏ, dẹt đều nhau cho ra những viên chả cốm vừa miếng. Đem miếng chả vừa nặn hấp cách thủy khoảng 15-20 phút. Chả được hấp chín sẽ có độ dẻo, thơm không bị bột, đem để nguội ráo nước. Sở dĩ, cần hấp chả trước khi đem rán để giữ được độ ngọt và khi rán không bị ra nước.
Chả cốm nên rán nhỏ lửa và ngập dầu nóng, vừa chiên vừa lật đều hai mặt để hạt cốm nở đều mà không bị nát, thịt chín vào bên trong, vỏ ngoài vàng ruộm là được.
Và giờ đến công đoạn thành phẩm, cắt chả cốm thành từng miếng vừa phải, pha một bát nước chấm theo khẩu vị. Ngon nhất vẫn là chấm với nước mắm chanh tỏi ớt, loáng thoáng điểm tô vài lát cà rốt cắt tỉa hoa cùng một chút tiêu dậy mùi. Tuy nhiên, cũng có những người chỉ dùng nước mắm ngon rắc thêm chút hạt tiêu là hoàn thiện bát nước chấm chả cốm rồi.
Chả cốm thường được ăn nóng. Cắn miếng chả cốm giòn rụm bên ngoài, ngọt mềm bên trong, cảm nhận rõ cái hương thơm dịu nhẹ, thanh mát, dẻo mềm của lúa nếp non, vị béo ngọt của thịt quyện cùng vị đậm đà của nước chấm pha khéo. Sức hấp dẫn không thể chối từ, quả là miếng ngon đáng để thưởng thức và thưởng thức để nhớ mãi.
Kết hợp chả cốm trong các món ăn
Sự kết hợp tinh tế giữa vị dẻo thơm của cốm cùng vị ngọt đậm đà của thịt làm nên món chả cốm thơm ngon khiến bất cứ ai cũng mong thử một lần. Vậy chả cốm kết hợp với món gì thì ngon? Cùng xem nhé.
Chả cốm – thức quà mang đậm dấu ấn người Hà thành. Theo thời gian, người Hà Nội trải nghiệm, khám phá, tạo nên sự đa dạng, phong phú trong ẩm thực kết hợp với cốm.
Chả cốm có thể dành để ăn chơi lai rai, ăn cùng với cơm nóng, hay trở thành sự góp mặt “đắt giá” cho món bún đậu mắm tôm thêm phần tròn vị. Đặc biệt, ở Hà Nội, có món bún mẹt “thần thánh” là biến tấu từ bún đậu mắm tôm. Trên mẹt bún được trải lá chuối xanh mướt, những miếng bún lá trắng nõn nằm cạnh đậu phụ, chả cốm rán vàng ruộm. Kết hợp cùng thịt lợn luộc (thường là thịt bắp giò), dồi sụn, dưa chuột, rau sống ăn kèm. Trong mẹt bún ấy, sự kết hợp giữa bún đậu mắm tôm với chả cốm Hà Nội luôn khiến người ta có cảm giác vừa chân chất, vừa có sức hút lạ lùng từ món ăn này. Không chỉ bởi hương vị thơm ngon tự nhiên mà còn bởi giá trị dinh dưỡng cùng lợi ích sức khỏe mang lại.
Trong chả cốm chứa nhiều protein, chất béo, tinh bột, vitamin B6, các khoáng chất vi lượng như canxi, photpho, sắt rất có lợi cho sức khỏe.
Yêu thích món chả cốm nhưng do công việc bận rộn không thể tự tay làm ra những đĩa chả cốm tại nhà thì bạn hoàn toàn có thể tìm đến những địa chỉ quen thuộc để tìm mua món ngon này như: làng Vòng, chả cốm Ước Lễ,… Hay la cà các quán xá có món bún đậu mắm tôm ở những con phố nổi tiếng như phố Hàng Khay, phố Hoàng Cầu, ngõ Phất Lộc, đường Mã Mây,…
Là một đặc sản độc đáo của ẩm thực Hà Thành – một phần không thể thiếu tạo nên giá trị truyền thống của người Hà Nội, chả cốm còn là thức quà gửi gắm người thân, bạn bè cùng những tình cảm thương nhớ vẹn tròn. Mỗi miếng chả cốm luôn mang trong mình những phong vị của mùa thu với tất cả hương đồng cỏ nội, mộc mạc, giản dị, thuần khiết cùng biết bao kỷ niệm về mùa thu Hà Nội.
